“`html

Küresel Piyasalardaki Endişeler ve Ekonomik Gelişmeler

Küresel finans piyasalarında, ABD’nin mali durumu ile ilgili artan kaygılar ve ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin tarifelerin ekonomik büyümeyi yavaşlatma ve enflasyonu artırma potansiyeline dair ifadeleri, piyasa risk iştahını olumsuz etkiliyor.

Dünya genelindeki ekonomiler, belirsizliklerin gölgesinde projeksiyon yapmaya çalışırken, ABD hükümetinin korumacı ticaret politikaları, küresel ekonomik perspektiflere dair soru işaretlerinin devam etmesine sebep oluyor.

ABD ve Çin arasında sağlanan geçici tarife anlaşması, bir dönem risk algısını hafifletti. Ancak, önceki dönemlere kıyasla daha düşük olan tarifelerin devam etmesi, küresel ticaretin aksamalarına yol açabileceği ve bunun sonucunda büyüme ile enflasyon üzerinde olumsuz bir etki oluşturabileceği endişelerini beraberinde getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonomi ve ticaret politikalarının potansiyel etkileri analiz edilirken, ülkenin kredi notunun düşürülmesi ve vergi tasarısının bütçe açıklarını artırma ihtimali, piyasalardaki belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.

Ayrıca, tahvil piyasaları, ABD ekonomisine olan endişelerin artmasıyla birlikte satış baskısı altında kalıyor; bu durum 10 yıllık tahvil faizinin yüzde 4,51 seviyesini aşmasına yol açtı.

Uzmanlar, bu tahvil hareketlerinin yatırımcıların ekonomik görünümdeki belirsizliklere karşı duyduğu kaygıdan kaynaklandığını ifade ederek, ABD’nin ekonomik şartlarındaki değişimleri hassasiyetle takip ettiklerini belirtiyor.

Trump’tan Vergi İndirimine Destek Çağrısı

Trump, Kongredeki Cumhuriyetçilere, “ABD tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir vergi indirimi” tasarısına destek vermeleri çağrısında bulundu.

Vergi indirimine dair olumlu görüşmeler yaptıklarını vurgulayan Trump, “Partimizde olağanüstü bir birlik var. Bu tasarı ile büyük bir başarı elde edeceğiz.” dedi.

Trump, bu tasarının başarısız olması durumunda Amerikalıları ciddi vergi artışları beklediği konusunda uyararak, Demokratları bu konudaki sorumlular olarak nitelendirdi.

Fed yetkililerinin yönlendirmeleri de dikkatle izlenirken, St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, ABD ve Çin arasındaki gümrük tarifeleri uzlaşmasına karşın, bu vergilerin ekonomi üzerinde önemli etkileri olabileceğine dair uyardı.

Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, tüketicilerin gümrük vergilerine nasıl tepki vereceği konusunda belirsizlik olduğunu belirtirken, ABD’nin düşük not indirimi ve vergi tasarısına dair belirsizliğin ekonomik durumu olumsuz etkileme potansiyeline dikkat çekti.

Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath, ABD’nin mali açığının büyüklüğüne ve bu durumun sürdürülmesine yönelik endişelerine dair açıklamalarda bulundu.

Kurumsal tarafta, elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın hisseleri, CEO Elon Musk’ın 5. Katar Ekonomi Forumu’nda yaptığı açıklamalar sonrasında yüzde 0,5 oranında artış gösterdi. Musk, şirketi önümüzdeki beş yıl boyunca yönetmeye devam edeceğini ve siyasi kampanyalar için yaptığı harcamaları önemli ölçüde azaltacağını belirtti.

Altın Fiyatlarındaki Yükseliş Üçüncü Günde

Altının ons fiyatı, artan ekonomik, siyasi ve jeopolitik belirsizlikler neticesinde son üç iş gününde yükseliş göstermeye devam etti. Dünkü kapanışını yüzde 1,9 artışla 3.290 dolardan gerçekleştiren ons altın, şu an itibarıyla yüzde 0,8 artışla 3.315 dolardan işlem görmektedir.

Dolar endeksi ise yeni işlem gününe yüzde 0,3 düşerek 99,6 seviyesinden başlarken, Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 1,5 artışla 66,1 dolardan işlem görmektedir.

Bu gelişmeler doğrultusunda, New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,39, Nasdaq endeksi yüzde 0,38 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,27 değer kaybetti. ABD’deki endeks vadeli kontratlar da yeni güne düşüşle başladı.

Avrupa Borsalarında Olumlu Seyir Devam Ediyor

Avrupa borsaları, dün pozitif bir atmosferde işlem görüsüz kalırken, jeopolitik alanda Rusya’nın Ukrayna’nın Sumi bölgesine düzenlediği balistik füze saldırıları izlenmeye devam ediyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomistleri, “Ticaret Gerilimlerinin Euro Bölgesi Finansal İstikrarı Üzerindeki Riskleri” raporlarında, küresel ticari çatışmaların finansal istikrar ve ekonomik büyümeye olan etkilerine dair değerlendirmelerde bulundu. Raporda, ticaret belirsizliklerinin finansal istikrarı tehdit edebileceği ve ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğine dikkat çekildi.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB bütçesinin artan jeopolitik ve ticari gerilimlere karşı duyarsız kaldığını ve bu durumun yeterli esnekliği sağlamadığını belirtti.

Von der Leyen, bütçenin AB’nin temellerinden biri olduğunu ve ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli olarak sınırlarını zorlamaya çalıştıklarını ifade etti. Ayrıca, İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, İsrail ile yeni bir serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin askıya alındığını duyurdu.

Bugün İngiltere’den gelen verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) nisan ayında yıllık yüzde 3,5, aylık ise yüzde 1,2 artış gösterdi.

Bu gelişmeler ışığında, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,42, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,94, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,89, Fransa’da CAC 40 endeksi ise yüzde 0,75 değer kazandı. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.

Asya Borsalarında Japonya Hariç Olumlu Seyir Sürüyor

Asya borsalarında, tarifelerin ekonomi üzerindeki etkilerinin izlenmesi sürerken, Japonya hariç genel olarak alım yönlü bir trend gözlemleniyor.

Bugün açıklanan verilere göre, Japonya’nın nisan ayında ihracatı yüzde 2 artış göstermesine rağmen, bu rakam beklentilerin altında kalmış olup, önceki ay ihracatın yüzde 3,9 arttığı bildirilmiştir. Bunun yanı sıra, Japonya’nın ithalatında yüzde 2,2 oranında bir azalma yaşanırken, dış ticaret açığı 115,8 milyar yen (yaklaşık 800 milyon dolar) olarak kaydedilmiştir.

Analistler, ABD’nin yüzde 25 tarife uyguladığı otomobilin Japonya ekonomisinin büyümesinde önemli bir etken olduğunu ifade ederek, ilerleyen dönemde gümrük vergilerinin makroekonomik verilere daha fazla etki edebileceğini vurgulamaktadır.

ABD ile Japonya arasındaki bakan düzeyindeki ticaret görüşmelerinin bu hafta sonunda yapılması beklenmektedir.

Diğer yandan, Çin, ihracatçıların ABD dışında yeni pazar arayışlarına girdiği yönünde veriler almış olup, Allianz Trade anketi, ihracatçıların geçici tarife indirimlerine rağmen ABD pazarından uzaklaşma isteğini gösterdi.

Morgan Stanley, Çin için 2025 büyüme tahminini yüzde 4,2’den yüzde 4,5’e, 2026 tahmini ise yüzde 4’ten yüzde 4,2’ye yükseltti.

Sonuç olarak, kapanışa yaklaşırken Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 değer kaybederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 oranında artış göstermiştir.

BIST 100 Endeksi Düşüşte

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyerek günü yüzde 1,60 değer kaybıyla 9.514,01 puandan kapattı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat da yaklaşık yüzde 0,3 azalışla 10.839,00 puandan işlem gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 38,8190’dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada açılışta önceki kapanışına göre yüzde 0,1 artış göstererek 38,8570 seviyesinden işlem görmektedir.

Analistler, bugün yurt içinde uluslararası yatırım pozisyonu ve finansal hizmetler güven endeksinin izleneceğini, yurt dışında ise veri akışının sakin olacağını belirtirken, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.400 ve 9.300 seviyelerinin destek, 9.600 ve 9.700 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetmektedir.

Bugün takip edilecek veriler ise şöyledir: