Vatandaşlık için ABD askeri olan Türkler: Kim bunlar, amaçları ne

Sosyal medyada son günlerde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) vatandaşı olan Türkler, çektikleri videolarla gündem oluyor.

Kolay yoldan ABD vatandaşı olan bu devşirme Türkler, çektikleri videolarla “yurt dışına kapağı atma” hayali kuran gençlerin aklını çeliyor.

Onlardan bir tanesi Emre Özkan isimli bir Türk genci…

AVANTAJLARINI SIRALADI

ABD Hava Kuvvetleri’nde görev yaptığını söyleyen Emre Özkan, çektiği videoda Amerikan ordusunda çalışmanın avantajlarını özetle şöyle sıralıyor:

– Yedi haftada vatandaşlık,

– Bedava sağlık sigortası,

– Görev sonrası istediğin üniversitede istediğin eğitim alma hakkı,

– Yıllık dört bin beş yüz dolar hibe,

– Premium kredi kartı,

– Ücretsiz sertifikalar

ve diğerleri…

ABD ORDUSUNUNUN “DİNİ HOŞGÖRÜSÜ”

Emre Özkan, diğer bir videoda ise Amerikan ordusunda görev yapan Umut Güven isimli bir başka Türk ile kameranın karşısına geçiyor. Milyonlarca Müslüman’ın izlediği bu videonun alt metni ise Amerikan ordusunun “dini hoşgörüsü…”

Videoda mescitte tanıştıklarını söylüyorlar ve personel hangi dine mensupsa onun servisinin olduğunun altını çiziyorlar.

Videoda ayrıca, altı-yedi tane daha ABD ordusunda görevli Türk’ün olduğu belirtiliyor.

GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ DEĞİL

Bu “masum” gibi gözüken, kimilerinde sempati uyandıran videolar on binlerce beğeni, milyonlarca görüntülenme alıyor…

ABD merkezli “ABDpost.com” da videoyu, “Türk Genç Emre Özkan: ‘Ordu, Amerikan Rüyasını Gerçeğe Dönüştürüyor” başlığıyla haber yapıyor…

GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ DEĞİL

Peki son günlerde peşi sıra çekilen bu videolar bir tesadüf eseri olabilir mi?

ABD Silahlı Kuvvetleri, özellikle son yıllarda ciddi insan gücü eksiklikleriyle karşı karşıya kalıyor.

New York Post, geçen yıl ağustos ayında ABD Deniz Kuvvetleri’nin personel eksikliği nedeniyle 17 gemiyi kenara çekmek zorunda kalacağına dair bir yayımlıyor.

EMEKLİ ALBAY ORKUN ÖZELLER: “GENÇLER ÖZENDİRİLİYOR”

Konuyla ilgili emekli albay Orkun Özeller’in görüşüne başvurduk.

Özeller, 28 yıllık askeri kariyeri boyunca 17 yıl bordo bereli olarak görev yapan, Kosova Barış Gücü’nde yer alan, 2017’de terör örgütü YPG’ye verdiği destek nedeniyle ABD’den madalya almayı reddetmiş bir isim. 2021’de kendi isteğiyle emekliye ayrıldı.

Kendisinin de bunu araştırdığını belirten emekli albay, bunu soruşturduğunda, bu yöntemle kolay yoldan ABD vatandaşı olmanın “o kadar basit olmadığı” cevabını aldığını söylüyor. Bunun gençlere özendirildiğini de sözlerine ekliyor.

2022 VE 2023’TE HEDEFLENEN SAYININ GERİSİNDE KALINDI

Bu konuya geri döneceğiz. Devam edelim…

Amerikan Düşünce Kurulu Hoover Institution’un Ocak 2025 tarihli makalesine göre ABD ordusu, 2022 ve 2023 mali yıllarında hedeflediği asker alım sayısına ulaşamıyor. Ordu, yıllık yaklaşık 65 bin yeni askeri bünyesine katmayı hedeflese de bu hedefin yaklaşık yüzde 25 gerisinde kalıyor.

ABD SAVUNMA BAKANLIĞININ GÜNDEMİNDE

ABD Savunma Bakanlığında Aralık 2023’te yayımlanan makaleye göre, ABD ordusunda, tüm hizmet kolları için toplamda 2023 yılında yaklaşık 41 bin kişilik bir kadro açığı var. ABD Savunma Bakanlığının masaya yatırdığı en önemli meselelerden birisi bu…

“AMERİKA’NIN SAFLARI TÜKENDİ”

The New Yorker’da geçen şubat ayında yayımlanan bir yazı ise konuyu özetler nitelikte: “ABD ordusunun işe alma krizi. Amerikan silahlı kuvvetlerinin safları tükendi. Sorun orduda mı, yoksa ülkede mi?”

ABD’DE “ASKER” KRİZİ

Tüm bu gelişmeler neticesinde Amerikan hükümeti, insan gücü eksiğini kapatmak için sosyal medyaya sarılıyor.

Özellikle Türkiye gibi genç nüfusu fazla, ABD’de yaşamaya istekli gençler hedefte…

ABD hükümeti bunun meyvelerini yavaş yavaş almaya başlıyor.

TERSİNE DÖNDÜ

Şubat ayı başlarında, ABD Kara Kuvvetleri İşe Alma Komutanlığı (USAREC), günlük 346 asker alımıyla 15 yılın en iyi aralık ayını yaşadığını duyuruyor. 2024 sonuna kadar ordu, 55 bin yeni aktif görev askeri alımı hedefine de ulaşıyor.

Georgetown Üniversitesi Güvenlik Çalışmaları Merkezi, yaşanan değişimi “Askerlik krizi bitti mi? Henüz bitmedi” başlığıyla duyuruyor. Yazıda şu ifadeler dikkati çekiyor:

“Trump hükümeti bu başarıyı hemen sahiplendi. Savunma Bakanı Pete Hegseth, Amerika gençliğinin Trump’ın ‘cesur ve güçlü ‘Önce Amerika’ liderliği’ altında hizmet etmek istediğini iddia etti. Trump, 21 Nisan’da yaptığı açıklamada, ‘[Ordu] 28 veya 29 yıldır en yüksek sayıda asker alımına sahip oldu” ve “Her şey 5 Kasım’dan beri oldu’ dedi.”

TABLO NASIL TERSİNE DÖNDÜ

Fiziksel yeterlilik veya test puanları yetersiz gençleri hemen reddetmek yerine, kısa süreli hazırlık kurslarına alıp uygun hale getirildi. Bu program sayesinde binlerce gencin orduya katılımı sağlandı. Dövme, geçmişte küçük suçlar veya eğitim seviyesi gibi bazı katı şartlarda esneklik yapıldı. İki yıllık hizmet gibi kısa dönem kontratlarla daha fazla genç cezbedildi. Bazı kritik pozisyonlar için 50 bin dolara kadar imza bonusu verildi. Öğrenim yardımları ve G.I. Bill (ABD’de askerlik hizmeti yapmış kişilere yönelik en önemli sosyal destek programlarından biri) avantajları daha fazla öne çıkarıldı. Üniversite masraflarının karşılanması gençler için cazip hale getirildi…

En önemlisi ise şu oldu: TikTok, Instagram, X gibi platformlarda gençlere doğrudan ulaşan kampanyalar yürütüldü. Orduda görev yapan askerler, kendi deneyimlerini paylaşarak “rol model” olarak kullanıldı.

YEDİ HAFTA MI BİR YIL MI

ABD Göçmenlik ve Vatandaşlık Yasasına (INA) göre, ABD vatandaşlığı için ABD Silahlı Kuvvetleri’nde herhangi bir zamanda en az bir yıl süreyle hizmet etmiş olmak gerekiyor.

İlgili videoda ise ABD askeri Emre Özkan, yedi haftada vatandaş olduğunu söylüyor.

ABD’de barış zamanında en az bir yıl süreyle ABD Silahlı Kuvvetleri’nde hizmet etmiş olmak gerekiyor. Savaş ya da olağanüstü dönemlerde (Kore, Vietnam, Körfez, 11 Eylül sonrası gibi) en az bir gün hizmet etmiş olmak bile başvuru için yeterli olabiliyor. 11 Eylül saldırılarından sonra ABD başkanı, savaş döneminde hizmet eden yabancılar için vatandaşlık sürecini hızlandırma yetkisini kullandı. Bu sayede, örneğin Irak veya Afganistan’da görev yapan yabancı askerler, çok kısa sürede vatandaş olabildi.

Asker adayları temel eğitimlerini tamamladıktan hemen sonra vatandaşlık başvurusu için gerekli evrakları işleme alabiliyorlar. Askerler için ayrı bir hızlı başvuru hattı işletiyor. Bu nedenle, yasal olarak “bir yıl hizmet şartı” olsa bile, fiiliyatta bazı yabancılar 7–8 haftada vatandaşlık belgelerini alabiliyor çünkü savaş dönemi düzenlemeleri ve hızlandırılmış prosedürler devreye giriyor.

Ülke, 11 Eylül 2001 saldırılarından beri olağanüstü dönemde. Bu yasayla da sabit:

ABD’nin belirlediği “düşmanlık dönemleri” şöyle:

6 Nisan 1917-11 Kasım 1918

1 Eylül 1939-31 Aralık 1946

25 Haziran 1950-1 Temmuz 1955

28 Şubat 1961-15 Ekim 1978

2 Ağustos 1990-11 Nisan 1991

11 Eylül 2001-günümüz.

VATANDAŞLIKTAN ÇIKARILMALILAR MI

Bu “masum” gibi görünen videoları çeken devşirme Türkler, ABD anayasasına bağlılar ve ona bağlılık yemini ediyorlar. İleride olası bir ABD-Türkiye krizinde veyahut savaşında ABD ordusuna hizmet etmekle yükümlüler. Her ne kadar önemli bir kısmı muharip olmayan sınıflarda yani geri hizmetlerde görev alıyor olsalar da askerlik mesleği gereği üstleri neyi emrediyorsa onu yapacaklar.

Bu kapsamda ABD askeri olan Türkler şu tartışmayı beraberinde getiriyor: Türk vatandaşlığından çıkarılmalılar mı?

Sosyal medyada bazı kullanıcılar, artık ABD askeri olmuş bu isimlerin Türk vatandaşlığından çıkarılmaları gerektiğini savunuyor.

Ama öncelikle şunun altını çizmekte fayda var…

Yurt dışında doğup büyüyen, zorunlu askerlik hizmetini yerine getiren gurbetçilerle, sonradan bir şekilde ABD’ye gidip, vatandaşlık almak için profesyonel asker olanları ayırmak lazım…

DİĞER ÜLKELERDE DURUM NASIL

ABD

ABD Anayasası çerçevesinde vatandaşlıktan çıkarma çok sınırlı. Ancak bir başka ülkenin ordusunda, özellikle ABD’ye düşman bir ülkenin ordusunda gönüllü olarak görev almak, vatandaşlığın kaybına yol açabiliyor. Yine de bu otomatik olan bir durum değil. Mahkeme süreci ve kişinin “ABD vatandaşlığını terk etme niyetinin” kanıtlanması gerekiyor.

Almanya

Alman vatandaşlık yasasına göre, bir Alman vatandaşının başka bir ülkenin silahlı kuvvetlerinde görev alması (izin almadan), vatandaşlığını kaybetmesine yol açabiliyor. Ancak AB ülkeleri veya NATO ülkelerinin ordularında hizmet için bazı istisnalar getirildi.

Avusturya

Avusturya’da da benzer şekilde, yabancı bir devletin ordusunda görev almak vatandaşlığın kaybına yol açabiliyor.

Fransa

Fransa’da vatandaşlık, “Fransız menfaatlerine aykırı hizmet” durumunda düşürülebiliyor. Başka bir ülkenin ordusunda görev almak buna dahil olabiliyor, ama otomatik değil; karar devlet tarafından alınıyor.

Türkiye

Türk Vatandaşlık Kanununa göre, Türk vatandaşlarının, izin almadan yabancı bir devletin ordusunda gönüllü olarak görev yapmaları halinde vatandaşlıktan çıkarılmaları mümkün. Özellikle “Türkiye’nin güvenliğine aykırı” sayılabilecek ülkelerin ordularına katılımda bu daha sert uygulanabiliyor.

Kanunun 29. maddesinin birinci bendinin c fıkrasına göre, Türkiye’de de izin alınmadan yabancı orduda görev almak vatandaşlıktan çıkarılma sebebi.

Özetle, birçok ülkede başka bir ülkenin ordusunda profesyonel asker olmak, doğup büyüdüğün ülkenin vatandaşlığını kaybetmene neden olabiliyor. Bazı ülkelerde bu otomatik, bazılarında ise mahkeme kararıyla uygulanıyor. Türkiye’de ise bu Cumhurbaşkanı Kararı ile oluyor.

Oğuz Ok